चु जिज्ञासादा शान्त ताना लाबारि ङाइ तिनि दिला ताम थान्जि–

बंगाली ग्योइला ‘ठाकुर’ छिग ‘टैगोर’ थेन बन्धोपाध्याय छिग ‘बेनर्जी’ दोबा मुला । उदाहरणला लागि जाम्बुलिङ व्हाइखाब्रिखेन रविन्द्रनाथ टैगोर थेन ममता बेनर्जीदा किन्बारि खाम्ला । बंगालीकादे थेन्दा रविन्द्रनाथ ठाकुर थेन ममता बन्धोपाध्याय बिला । बंगाली बिमा स्यान्दो (विशेष लासि अंग्रेजकादे) ठाकुर दा ‘टैगोर’ थेन बन्धोपाध्यायदा ‘बेनर्जी’ बिला । ङ्ही नोन चलप लाला । हिन्दी ग्योइला लागि Egypt मिश्र दोजि । तिब्बतीजुगुला लागि पद्य ‘पेमा’ दोजि ।

भारतीयजुगुला लागि ह्राङ्ला ह्युल भारत दोजि ओम न्हुपलाजुगुला लागि इन्डिया क्ष्लमष्ब नेपालीला लागि English (इङ्लिस) ‘अंग्रेजी’ दोजि । तमु नेपाली ग्योइला लागि ‘गुरुङ’ थेन याक्थुङबा ‘लिम्बु’ दोजि ।

निबा दिङरि न्हुप बंगाल विधानसभासे ह्युलला मिन पारित लाजि– न्हुप बंगालदा दारे अंग्रेजीरि ‘बेङगाल’, हिन्दीरि ‘बङ्गाल’ थेन बंगालीरि ‘बाङ्ला’ मिन थान्गे बिसिमाम । याखारगिन ग्ला व्हा म्हि व्हा ह्रुइला मिन फेबा ग्योइरि फेबा फेबा ताबारि खाम्ला बिसि गोतोमुला ।

थेतासि तामाङ ग्योइरि ब्रिमा ‘ह्योन्जन’ थेन नेपालीरि ब्रिमा ‘योन्जन’ ब्रिबारि खाम्ला । ह्योन्जन देन्बारि ‘य्होन्जन’ हिन्ना । ‘य’ वर्ण सघोष तासि ‘य्ह’ ताबा हिन्ना– ङ वर्ण ‘ङ्ह’, म वर्ण ‘म्ह’, न वर्ण ‘न्हा’ थेन ल वर्ण ‘ल्ह’ ताबाह्राङ्बान । तासाइ देवनागरीरि ‘य्ह’ ब्रिबारि आखाम । मुतेबा ग्योइला ह्राङ्ह्राङ्ला उच्चारण पद्दति ताला । याखारि ग्योइसे स्यान्दो ग्योइला वर्णदा ओतेबान (हुबहु) उच्चारण लाबारि आखाम । फ्रान्स ग्योइला ‘रेस्टुराँ’ छिग नेपालीरि ‘रेस्टुरेन्ट’ दोबा मुला ।

पाङ्नोन तोसाम ‘योन्चन’ सही हिन्ना । ‘चन’ला अर्थ ल्हागाब ताला । ‘जन’ला तामाङ ग्योइरि अर्थ आरे । गोर ङ्ही काइ वर्णला गुङरि खाबा भ्वाइसलेस वर्णकादे– क च ट त प ताङ्से भ्वाइस्ड वर्ण– ग ज ड द ब रि पोला, बिले पाप्पा, सात्पा तासाइ ‘खाबा’, ‘निबा’ ताला । चुरि ‘खाबा’ व्हा ‘निबा’ छिगरि ‘बा’ला ङ्हाच्छा थेन लिच्छा ‘आ’ मुला । चुह्राङ्लासि नामे वर्ण (ङ न म) ङोन्छाङ खामा नोन ‘च’ वर्ण ‘ज’ ताला । चुनोन ठिमसे लामा ‘योन’ थेन ‘चन’ ला उच्चारण ‘योन्जन’ ताबा हिन्ना । ‘बोम’ थेन ‘चन’ बोम्जन ताला । चुनोन दानःरि ‘लोप’ थेन ‘चन’ लोप्चन थेन ‘मिक’ थेन ‘चन’ मिक्चन थेह्राङ्बान चिबा मुला । चुह्राङ्लासि ‘चारताम’ नोन ‘चारदाम’ दोजि ।

ग्योइरि माउलिकता म्हाइतोला । बंगालीकादेसे ह्राङ्लासि तामाङ ग्योइरि ब्रिमा व्हा पाङ्मा ‘य्होन्जन’ थेन नेपालीरि ब्रिमा व्हा पाङ्मा ‘योन्जन’ ब्रिबारि खाम्ला ।

ङाला चु सेमतेन ह्राङ्दा खाराङ्बा छोर्जि ? ब्रिस्ह्युगो ।

(छिगला अर्थः दानः– आधार, सेमतेन– विचार)

दोःबा : यकिना अगाध