Techie IT
  • २०८२ असार ३, मंगलबार

ङा थेन तामाङ डाजाङ


च्युप्सि थान्बा चरादा पिन्जारा ग्याम होक लामा, च्युन्सि थान्बा रा, म्हे, मुइ, दा छोदा ग्याम्से सोत पुइमा खाराङ ताला ह्याङ मोक्कोनदा था मुला। ह्राङला स्वतन्त्र थेन अस्तित्वदाला लागिरि हुर फ्याङसि निला। खान्दोदो छ्योङसि ह्यार्ला। ह्राङला सेम ताम पाङबारि आखामसाइ थे सेमच्यान कादेला व्यवहार ग्यामसे ओन्ना। थेनिला व्यवहार गोबारि ह्याङ ताम पाङखाम्बा सेम थेन बुद्धि मुबा म्हि दुगुसे खाइमाइ सेम आला। जातिन ह्यारसाइ ह्वासि ह्वासि च्युप्सि च्युन्सि थान्ना। ओराङबान परिवेश ह्याङ म्हिदाइ तामा गादे कुन्ठा तला। थे कुन्ठा ग्यामसे थोन्बाला लागिरि ग्याम म्हाइबा प्राणी बिबान ह्याङ म्हि जे हिन्ना। म्हिसे बिसाम ह्राङला अस्तित्व पहिचानला लागिरि जहिलेन संघर्ष लासि ङाछा वाङला। थे ताबासे म्हिदेन बु मुबा स्यान्दो प्राणीरि ल्हो ल्हो ताबा हिन्ना। ङानोन गोरकी चुराङबान परिवेश ग्यामसे खाबा जामे कोला हिन्ना। जाजा दिङ ह्यान्सेन सेमला ताम ब्रिबारि सेम लाबा, म्हिला ङाछा निसि ह्राङसे ब्रिबा सेम ताम दा थेना लाबा ङाला रिग्पा मुबा। लोपखाङरि डोमाइ वादविवाद, हाजिरी जवाफ, स्याबा थेन चोमताम ब्रिबा प्रतियोगितारि बो किन्बा सेम तासि बो किन्मा दिमरि ल्हानान रे बाङबा चादोजि। जामे कोला दोसि स्यान्दो स्यान्दो लोपखाङरि निसि बो किन्मा ज्याबा आता बिसि पाङबा मुबा। ङाइ ङाला सेम तिङ न्हाङला इच्छादा नाङबारि आखाम्जि। दिमरि बाङसाइ फिरसाइ ङाला रिग्पा आख्लाजि। जिन्डा ङ्हा, डु, निस, ब्रे थेन कुरि डोमा ङा डोबा लोपखाङ थेन स्यान्दो लोपखाङसे स्हेङबा गेताङ गादेरि निसि पुरस्कार डासि खामा बल्ल ङादा दिमरि क्रिङबा फिर्बा ख्लाजि। जाजा दिङ तुलबुले सेम ह्वाइखा ब्रिसि, पुरस्कार डासि ह्राङला मिन थेन फोटो खाबाइ स्हो स्होरि म्राङमा फिर ताङसि दिमरि बोर्सि ओन्बा मुबा। थे दुइरि आपा आमाला स्हालरि ताङबा म्राङमा ङाला काङ साफिरि आताबा मुबा।
ङादा बिसाम ल्हाना ल्हाना ब्रि म्हान्बा मुबा। ङाइ ब्रिबा सेम ताम बिसे वा ह्वाइखा बिसे ङाइ ङा बान्दा ल्हाना जिन्डारि डोबा ज्योज्यो नाना थेन लोपखेन कादेदा ओन्सि गामाक्का तामुबा। आहा! थे निबा रेकादे।

जिन्डा कु रि डोसि ला गिक ताबा दुइरि मुक्ति थेन परिवर्तनला खातिर जनयुद्धरि दिम ख्लासि वाङजि। थे दुइरि वाङनोन तोबा बाध्यता नोन मुबा। तिल्दा बिसाम सेनासे माओवादी आहिन्बा म्हिकादेदान साइबा थेन दु: ख पिन्बा ज्वलन्त उदाहरण हिन्ना चुखा नाम्साला नाना कमला दा हेलिकप्टर न्हेसि नाम्सा ग्यामसेन चुङसि हेलिकप्टररि युसि ला ङ्हि दोना बेपत्ता लाबा थेन महांकाल भुग्देउ सरस्वती मा. वि. रि डोबा राम हरि थापा थेन सुजन आले मगरदा गोलि छेप्सि साइबा उदाहरण च्यासाइ ताला। ओदे जे आहिन क्युइला ल्हानान दुःख मुबा ग्ला स्योरि क्युइ किनिमा माओवादी बिसि गोली छेप्सि साइबा चाङ स्युइमि कुन्जा माया थेन ठुलि माया तेमाल माउरे भाञ्ज्याङला घट्नासे लोङना लामुबा। थेनोन मि क्युरुरुला घट्ना कादेसे लोप्पा डोबा लाबा बान्दाइ ल्हाना साइला बिबा क्रास्यारि क्रिप टिजि। जेठ ला २०५९ साल तिरेला कुनि माओवादीला सम्मेलनरि च्याबारि बिसि माओवादीसे बोर्मा फ्लिक दोसि आसाकाजि। गोल्सेसे थेनोन परिवेशरि ह्राङदा बानी निना लाजि। ङा ह्राङबा ल्हानान जा जामे कोला छ्यामामा तामा छार छार ताम लोप्मा ठिकान म्हान्जि। थे दुइरि विद्रोही पक्ष थेन सरकार पक्ष शान्ति वार्ता तासाइ  लोङ तोबा मुबा। जाजा दिमागसे क्रान्ति बिबा चुराङबान मुनाम म्हान्जि।

६० साल साउन ३२ गते पश्चिम दाङला हापुरेरि वार्ता ताबान दुइरि पूर्वी रामेछापला दोरोम्बारि बैठक टिसि चिबा माओवादीला नेता बाबुराम तामाङ थेन छ्यामरि २१ जना नेता कार्यकर्ता, स्थानीय जनता नेपाली सेनासे मुठभेटला मिनरि साइजि। थे लिछा वार्ता बाङगा लासि युद्धला घोषणा ताबा पार्टीसे निर्देशन पिन्जि। थे लिछाम सेमसे म्हान्बा ह्राङबा ब्रिबारि आम्याङजि। तिलाई जाक्कि ब्रिमा सुताइ स्पष्ट पिन्तोबा ताजि। पाङनोन तोमा पार्टीदा साङका ताबा तिलाई ब्रिसाम कारबाहीला बागिदार दोतोपा मुबा। तिरे कुनु सेमरि म्हान्बा ज्याबा सेमताम बिसे वा ह्वाइखा बिसे ब्रिबा डायारि हेडक्वाटरसे स्याब्जिम ङ्योइब छार्बा लाजि ङाइ साहित्य ब्रिबा हिन्ना बिमा ओदे स्पष्टकरङसे आयोजि। तिलाइ रे दोना जिम्मेवारी ग्यामसे स्याजि। पाङनोन तोमा निलम्बन ताजि।ङाइ ब्रिबान ख्लाजि।  बितोमा च्युप्पा चरा च्युन्बा पशु ह्राङ तातोजि। तिलाई दिङ लिछा खाइमा गि खाइमा गि जनादेश बिबा स्ह्यो स्ह्यो रि ह्वाइखा ब्रिसि छापाप तासि खामा जतन लासि थोसि ब्राजि। ब्रिबा सेमखाइमाइ आसिजि। गोल्सेसे युद्धला स्वरुप पोसि शान्ति प्रक्रियारि निजि। क्यान्टोन्मेन्टरि दोजि। तिलाई दुइ थेन ताबा ङाला ब्रिगु गोल्सेसे ङाछा वाङबारि चुजि। प्रकाशन ताबा चुजि। हौसलानोन काप्सिगेन निजि। तालिम डिउटि टिसि लेङबा ङाला दुइ ब्रिबा थेन साहित्यला छ्योइ डोसि निजि।

६७ सालरि रोशि मा. वि.काभ्रेला लोपखाङरि जिन्डा ११ रि डोबारि भर्ना ताजि। ६८ सालरि क्यान्टोन्मेन्ट ग्यामसे अवकास किन्सि दिमरि दोकाजि। बिनोन तोमा थे दुइरि ङा च्युप्पा चारा पिन्जरा ग्यामसे सोत ख्लामा ह्राङ ब्याप फुइसि फ्याङबारि म्याङजि। ङ स्वतन्त्र ताजि। खालाइदा स्पष्टकरण थेन खालाइदा लोङसि लोङसि ब्रितोबा आवास्था ग्यामसे मुक्त ताजि। दोसिन ब्रितोला बिबा सेम तासि ब्रिबा चुजि। गोल्सेसे काभ्रे ग्याम प्रकाशन ताबा साप्ताहिक स्ह्यो स्ह्यो जनप्रतिरोध, प्रभातफेरि थेन हिमालयन म्यागजिनरि ह्वाइखा, डान्बा प्रकाशन तासि खाजि। ङाइ ब्रिबा तामनोन प्रकाशन लाबा म्राङमा सेम ताङजि। ७० सालरि नाम्सा ग्याम खोपोङरि खाजि। खालाइ ङो आसेबा मुबा। साहित्यिक गेताङ खालाङ. ताला बिसि तिलाई था आरेबा। फेसबुकरि खाइमा गि ह्वाइखा, डान्बा लेख रचना ब्रिसि थान्बा मुबा। तिरे कुनु खोपोङ पान्डु बजारला  सिद्धीदास बोर्डिङ रि गिक गेताङ ताबान दुइरि दोजि। थे गेताङ दान्देला ह्रो कविराज तामासे सेङखेन लाबा म्राङजि। थे दुइरि ङानि ङोसेबा आरेबा मुबा। साहित्यिक ह्रोकादे गोल्सेसे फेसबुकला माध्यम ग्यामसे थुइबान मुबा। फेसबुकला ह्रो मानकाजि पाख्रिनसे तामाङ डाजाङ बिबा साहित्य संस्था मुला गेताङरि खाउ बिसि ङ्योइसाङ पिन्जि। ०७१ दिङरि क्यार मुन्ताला। आर आर क्याम्पसरि दोमा था याङजि ह्राङलान आमा ग्योइरि ब्रिबा डोबा लातोपा टिम। ङाइनोन ५९ सालरि ब्रिबा कन्ठा मुबा तामाङ ह्वाइखा डोजि। ल्हाना म्हिला ओन्साई लोङसि लोङसि दार्सि दार्सि ह्वाइखा डोबा लिछा ङाला काङ  साफिरि आताजि। चुराङनोन लासि लाला तिरेम ग्योइकाइ गेताङरि निबा चुजि। सेसाइ आसेसाइ ब्रिसि टिजि। ब्रिउ बिसि तामाङ डाजाला ङाछाला चोहो बुद्ध योन्जन ज्योज्योसे हौसला पिन्जि। थे दुइला चोहो सन्चु नानासे रेरिन गेताङ तामा फोन लासि ङोइजि। , इन्द्र ज्योज्यो, कविराज, ईश्वर थोकर, फुल कुमारसे ङाला ह्वाइखा ङयान्सि ज्याबा मुला ब्रिऊ बिसि हौसला काब्जि। ङाला लागिरि तामाङ डाजाङ नर्सरी डाजाङरि मुबा नाना ज्योज्यो कादे माली ताजि।

तिरे कुनु ङाइ बुद्ध ज्योज्योदा ज्यार्दि ग्योइरि ब्रिबा डान्बा ओनमा। “ओहो!  एसेम ह्वाइखा जे आहिन डान्बा नोन ब्रिउ, ब्रितोला बिसि बाङ पिन्जि। ङाइ ब्रिबा डान्बादा एफ एम रि डोसि ङादा ङ्यान्बुङजि। ज्योत्से डोमा जान ज्याबा थेजि। ब्रिबारिनोन जान्सि खाजि। म्हिसे ब्रिबा ह्वाइखा,  चोमताम, राप, साङ्ग्युर तामाङ ग्योइरि कोल्सि कोल्सि डोजि। तामाङ डाजाङ थेन ङा तिङ थेन डुक डुक ह्राङ, स्या थेन छिन ह्राङबा सम्बन्ध ताजि। गेसे लासि खान्दामान दोसाइ लाला तिरेमला गेताङ आख्लाजि। ङाला चुराङबान रिग्पासे मुसिवा ङाला ब्रिगुरि परिवर्तन म्राङसिवा तामाङ डाजाङसे ङादा ग्योइकाइ पुरस्कार २०७५ दोनसि सम्मान लाजि। सम्मान बिबा तासि तोक थान्बा जे आहिन सम्मासे जिम्मेवारी काप्ला, काब्जि बिबा म्हान्सि गे ग्यामसेन दुइ तेसि ब्रिबा, गेताङरि बो किन्बा आख्लाजि। तामाङ डाजाङसे ङा ह्राङबा ब्रिबारि सेम लाबा  ल्हानान म्हेन्दो कादेदा सार्ना लाबाला लागिरि मालिला रुपसे गे लासि खाजि। लिछाला रे कादेरिनोन ल्हानान म्हेन्दो कादेदा पहिचान थेन ह्राङला संस्कार संस्कृतिदा सोना लाबाला लागिरि छोर्ना लाबा गे लासि खाबा लासेला मुला बिबा म्हान्बा मुला।

बिनोन तोमा तामाङ डाजाङ थेन ङाला सम्बन्ध तिङ थेन डुकडुकि, स्याथेन छिन, क्युइथेन तार्ङा ह्राङ ताजि। डाजाङलान हौसला, प्रेरणा थेन सल्लाह सुझावसे तिनि ङादा ल्हानान ग्लारि ङोसेजि। डाजाङरि खासि ङाइ ङाला ङोसेबा स्होखाम्जि। तामाङ डाजाङला ल्हानान ग्योइकाइ ल्हाम कादेरि बो किन्सि ल्होल्हो ग्लाला तामाङ ह्युल्बाला आवास्था गो म्याङजि। कोन्ज्योसोम गा. पा. लतितपुर, लिसङखु पाखार सिन्धुपाल्चोक, बुढानिलकण्ठ तौलुङ काठमाडौँ, रोसि काभ्रेरि दोसि थे ग्लाला स्थानीयपन ङामसे गो म्याङबा आवासर नोन तामाङ डाजाङसे ङादा पिन्जि। ओदे जे आहिन तामाङ डाजाङलान  सिफारिसरि ह्युललान ङाज्याङ साहित्यिक संस्था प्रज्ञा प्रतिष्ठान कमलादी काठमाण्डौरि दिङरि तिरेम ताबा आमा ग्योइला ह्वाइखा पाङबा गेताङरि २०२० रि ङाला मिन दाम्ब न्हाङरि ताजि। थे लिछा लगातार ङिरेम दोना थेर्ला मन्चरि निसि ह्वाइखा डोजि। ल्हाना भन्दा ल्हाना साहित्यिक म्हिकादेदेन ङाला ङोसेबा फारसि निजि। जनजाति प्रतिष्ठान नेपाल तामाङ घेदुङ संघ, ललित कला प्रज्ञा प्रतिष्ठान ह्राङबा गेन्दुन कादेसे काठुइ, प्रशिक्षण ह्राङबा गेताङरि ङादा सहभागी लामुला। चु मुतेबान देन तामाङ डाजाङदा निला। तामाङ डाजाङरि टिसि प्लेटफम तयार लाबासे लामा दान्दे ङा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान मातृभाषा विभागला मुल्मि दोखाम्जि। स्यार नुब, ज्याङ, लो मोक्कोन ग्लाला तिलाई साहित्यिक संस्थाकादेसे ङोसेसि ह्रोनिसे स्हेङसि खाबा गेताङ, रेडियो गेताङ, स्योस्यो प्रकाशन कादेरि ग्ला पिन्जि। चुराङबान चुराङबा अवसर थेन चुनौती तामाङ डाजाङसे ङाला ल्हुइरि पिन्सि तिनि ङा चु ग्लारि राप खाम्ना लाजि । ग्योइ थेन पहिचानला धाराणा क्रास्यारि टिना लाजि। थरेराङबान चुराङबान ताबासे तिनि ङादा ङोसेना लाबारि तामाङ डाजाङला ग्रेन भुमिका मुला।



तपाईको प्रतिक्रिया दिनुहोस



ङानिला फिरि / ङानिला टिम
ग्रेन डिक्खेन

यकिना अगाध

डिक्खेन

ईन्द्रकुमार तामाङ

Techie IT
प्रीतिबाट युनिकोड

© Preeti to Unicode
रोमनाइज्ड नेपाली

© Nepali Unicode
ताजा अपडेट