दिङ आडिक्बा विचार डिक्बा याखारगि ह्रोला जामेला ब्रेल्साङला निम्तो तेन्बारि ङा मध्य पहाडी लोकमार्गला ग्यालाम ताबान पोखरा निबाकेन मुबा, भोर्लेटार दोमाहेन्से चालकसे पाङ्जि, ‘ल्हाउ ह्राङ्नि चुरिन फापस्ह्युगो । दारेम ह्राङ्नि पोखराग्याम खाबा गाडीरि ब्रातोला । ओम ङानिचा पोखराग्याम खाबा ल्हाम्पाजुगु बोर्सि बेसीशहर फ्लिकदोसि निला ।’

ङानि च्युइसे सोमते म्हे मुबाचिम । ङानि तिगाइ अप्ठ्यारो म्हान्सिकेन फाप्जि ।

ङामरिन याखारगि बससे ङान्दा ब्रान्चिबा चिम । ङानि बसरि क्रेजि, स्यान्दो ल्हाम्पा आरेमुबा । बस नोन दोलोला बिमा छार थेन साप्तोनजनक ताबासे गुनासो लातोबा नाछाल आतानि । दोलोला बसरि काङ कुम्सि चितोमा ओते देबाः आतामुबा । ठिक सवा बाह्र ङ्ह्यामा ङान्ना बससे ह्राङ्ला ल्हाम तिजि । बसला चालक थेन संचालकजुगु नोन ह्रोलाबा थेन फरासिला मुबाचिम । भोर्लेटाररि गोर सोम ब्लि ल्हाम्पा काप्बा मुबा । बसला गाङ्साल सिटरि जेक्खे मुबा, ङानि ल्हाम्पाजुगु ।

बससे दोहोरी व्हाइ होङ्ना लाबारि चुजि । नेत्र भण्डारी थेन रेजिना परियारसे कोबा तिङ्नोन छोनछोन दार्ना लाबा चेगाइला व्हाइ मुबा ।

मादीला पुल थामाहेन्से पिप्लेरि याखारगि जामेकोलासे या रेन्सि बस थेन्ताना लाजि । म्रापला ङामरिन ङाला सिटरि चिजि थे । थेसे झ्याल व्हना चिला बिमाहेन्से ङाइ ग्ला ख्लापिन्बा मुबा ।

सडक चाङ्मा थेन च्युलच्युल्बा मुबा । नाम्सादिम थेन ह्रिवानला जेबा दृश्यावली ओसेम हान्डो, ग्युरु थेन जेबा काल्ठाङकुल्ठिङ्बा कुङ्किलजुगुसे ङान्ना सेम ताङ्बाकेन मुबा ।

चुह्राङ्बा ल्हामरि ङादा डेल कार्नेजीला याखारगि ताम डान्बा खाला । ह्राङ्ला पु्स्तकरि थेसे बिबा मुला–
‘खाइमादोना एसे स्यान्दोफिरि चासो आथान, थेदुइ दोना स्यान्दोसे नोन एफिरि चासो आथान ।’ खाराङ्बा सेमनिबा देन्बा ताम मुला चु ।

ङादा खस् खस् ङ्हाम्बासे ङामरिन चिबा छ्याल्हाम्पा जामेकोलादा ङ्योइजि, ‘आङा खानाङ्दोना ?’

‘लास्सो, ङाए पोखरा दोनान हिन्ना ।’

‘पोखरा खानाङ थामा ले ?’

‘बिरौटा !’

ए होइ ङानोन बिरौटा निबाकेन म्हाले, ङादा देबाः तासेला ताजि । ङादा थेरिक्यारला ओत्ते दो आरे ।’

‘ताला म्हाले !’

ओम आङाला मिन ? चुर्से दिम, मायुङ, आस्याङ दिम तिगा ओम ?’

‘ङा शर्मिला पाण्डे । मायुङ हिन्ना, चिसाङकु । तिल्मा चुरि खामुबा ।’

‘दिम बिरौटा ?’

‘लास्सो ओम ह्राङ्ला नोन ङोसेबा याङ्गेले ।’

‘ङाला मिन गौरीशंकर, दिम कुन्छा । ङा सेवा निवृत्त ङ्हाच्छाला कर्मचारी ।’

‘कुन्छा ङामला पूर्काङमि ङाला आस्याङ दिम हिन्ना, सेढाईँजुगु ङाला आस्याङस्ह्याङ मुस्ह्युला ।’

‘ओहो बुसिङजुगुन परतिस्ह्युजिम । ओम दिमथेमेरि खालाखाला मुस्ह्युला ?’

‘ङानि ङ्हि, ङान्ना ङ्हि ।’

‘जा, जामे ?’

‘याखारगि जामे, याखारगि जा ।’

‘डोबाकेन मुसिम । खानाङ तिगा डोबा लामुला ले ?’

‘जामे याम्बुरि बिएस्सी नर्सिङ डोबाकेन मुला । जासे दाते बाह्रला जाँच पिन्बा मुला ।’

‘हिन्बाम जामेकोलाला दिङ आङ्योइगो, जाम्हिला तलव आङ्योइगो बिमुला । ङादाम, ह्राङ बोगाल ब्लिला ख्यारख्युरह्राङ छोर्जि, खाराङ्ले ?’

‘ठिक्कान हिन्ना ह्रेम्बोरछे । ङा बोगाल ब्लिसे सोम दिङ ताजि । ओम ह्राङ्मि ?’

‘ङामि बोगाल सोम ।’

‘आगोनिले ङाइमि ।’

‘मुरी सोम म्हाले ।’

‘ए ए, गोजि, दात्तेम !’

‘ङ्हाच्छाम नाम्सादिमरि ग्यार्जा दा बोगाल ङ्हा बिमुबा । च्युइसे डुदा बोगाल सोम । थे दुइरि ब्रिबाडोबा म्हि च्याङ्ना मुबा । च्युइ ङ्हा बितोजि बिसाम बोगाल ङ्हिसे च्युइ बिमुबा । दार्सेम थे चलन म्हाजिन्जि ।’

‘ह्रङ्ला पिन्सिन नोन ल्हाना मुसिम, हाकिम मुस्ह्युताला आहिन ओम, ह्रेम्बोरछे ! हिन्बाम ङ्योइला आदेमुजि कि ङाइ नोन ?’ थेसे क्यालो लाजि ।

‘ताला तिल्दा आतासे ! हाकिम तासाइ नोन ज्याबा पेन्सन कात्तेन ताला ले ? ङान्ना बिमा इन्डियाला खेप्पा सिपाहीला ल्हाना ताला । ङालाम थेनोन छ्योआछ्यो तोङ्जा च्युइते ताला, आङा ।’ ङाइ बिजि ।

‘थेनोन ल्हानान हिन्ना ले हे्रम्बोरछे ! ह्याङ्ला ह्युलला नाछाल आन्सारमि ।’ थेसे बिजि ।

‘ओम ह्राङ्ला खेप्पाला नाम, छोङ्नाम तिगा मुला ले ?’

‘ह्रो ङ्हाच्छाला सुरक्षाकर्मी हिन्ना, दाते सेवा निवृत्त ताबा नोन दिङ सोम ताजिन्जि ।’

(ङाइ प्रहरी व्हा सैनिक तिगा हिन्ना बिसिमाम आङ्योइनि । प्रहरी हिन्साम जनपथ व्हा सशस्त्र थेन सैनिक हिन्साम नेपाल, ग्यागारलिङ, बेलायत, सिङ्गापुर व्हा स्यान्दोन खाजिबा ह्युलला बिसिमाम ङ्योइतोसेला मुबा ।)

‘लास्सो लास्सो, दिमरिन मुस्ह्युला कि ?’

‘आहिन, दाते दिमरि आरे ।’

‘खानाङ मुस्ह्युला ओम ! अरबरिक्यार, इराक, अफगानिस्तानरिक्यार !’

‘आहिन, यु.एस.ए ।’

‘कात्ते ताजि थेरि ब्राबा ?’

‘दिङ ङ्हि ।’

‘ह्रिला ग्यालाम कि ?’

‘आहिन, ह्रेम्बोर छे !’

‘वर्किङ् भिसा कि टुरिस्ट भिसा हिन्ना ओम ?’

‘वर्किङ भिसा, ह्रेम्बोरछे !’

ओम पोखराह्राङ्बा जेबा ग्लाला दिम । पेन्सिन थेन दिमभाडा नोन खाला ताला । चुरिक्यार नोन जाजा छोङ्नाम लासाइ नोन तासेला ! च्युइ ब्लि थामाहेन्से ताङ्ला बिमुला । ह्राङ्सेम खेप्पादा फिह्युल पुइस्हिचिम, आङा !’

थे गम्भीर ताजि । ह्रेच्छाक थोम ताजि । थेला ङ्हो कुम्जि । तिगाइ दुइ थोम तामाहेन्से ह्रेङ्बा बु डुइसि पाङ्जि, ‘ङाइ पुइबा आहिन, ह्रेम्बोरछे । ह्रोसेन जिद्दी लासि ब्रास्ह्युबा । ङ्हाच्छा जागिरला ताङरि नोन माङ्ग्यार नोन तास्ह्युजि ल्हानाह्राङ्बा । चुरिक्यार नोन तिगाइ लाइ, दिमथेमेतेन चिगे । आपा दिमरि मुमाहेन्से जा जामेदा नोन कोङ्बा दानः ताला बिबाम हिन्ना ।’

‘थेगोम फिह्युल निसि सुख याङ्ला बिबा, थे मुतेबा ख्योल्बा हिन्ना । फिह्युल चिबाजुगुदा ह्याङ्से चुग्याम ताङ्बा म्राङ्बा हिन्ना । थेरिन निसिमाम च्याजि बिसाम थेनि ताङ्बा आम्राङ । थेनि रेदिन गेरि म्यापचिबा ताला ।

थेरि कादेन गे लासाइ नोन ह्राङ्ला ङोसेबा आता । फिह्युलला खान्दामान निसाइ नोन ङ्हिछा नागरिक ताबा हिन्ना । ह्राङ्ला साप्रारि ब्योङ्तोबा का, टु म्हिला साप्रारि ब्योङ्मा न्होर ज्याबान याङ्ला थे फेबा ताम हिन्ना । स्यान्दो उपाय नोन आरेसाम थे हिन्साइ लातोजि ।’ ङाइ ह्रेङ्बा ताम लाजि ।

‘हिन्ना, ह्रेम्बोरछे ङाइ नोन चुह्राङ्नोन बिबा हिन्ना । धन सम्पतिन क्योङ स्हे आहिन । दिमथेमे छ्याम नोन चिगे । जाम जामेदा ज्याबा ग्युइसेर थेन संस्कार पिन्गे बिबा हिन्ना तासाइ ह्रोसे न्हाब्याङ्से थेबान आथेबाते लास्ह्युजि ।’

‘कार्ड आस्होते दोना न्हा ह्रो ज्योन्खाबारि याङ्ला न्हा ङानि निबारि म्याङ्ला । खालाइमि दिङ च्युइबिमा ल्हाना चिमा नोन कार्ड आपिन्बासे फ्लिकदोसि खाबा बिमुला । लिच्छारि अमेरिका दोसाइ नोन थेनोन फेनाङ चाबारि हिन्ना, गोनाङ क्वान्बारि हिन्ना । ...ओस्सोन मृगतृष्णा तिल्दा !’ ताम पाङ्ना पाङ्ना थेला ओल्गोङ हाकगाजि । थेलिच्छा ङान्ना ताम नोन थेन्चिजि । ङादा छोर्जि दारेम थेला सेम ल्हाना स्हुखाना लाला आदे ।

चाङ्छारला दिमरि आदोते दोनान थेनोन म्रिङ्कोलाला तामसे ङाला सेम डाकल्हिचिजि ।

बिरौटाला राम लाथान दोमाहेन्से ङा नहरला ग्यालाम वाङ्जि, थे लाथानदा देब्रे ख्लासि ङ्हाच्छा वाङ्जि । नहरदा देब्रे ख्लाथान्सि गिक्खेन लोसोक लोसोक ब्रामा ङाला सेमसे बिजि, ‘चु जाम्बुलिङरि मृगतृष्णारि परआतिबा खालागा मुसिम खाइ ?’

(छिगकि दोनः ब्रेल्साङ– विवाह, तेन्बा– मान्न, ल्हाम्पा– यात्री, म्हे– जना, साप्तोन– सुविधा, नाछाल– अवस्था, देबाः– सजिलो, ल्हाम– यात्रा, व्हना– तर्फ, चाङ्मा– सफा, च्युलच्युल्बा– चिल्लो, काल्ठाङकुल्ठिङ्बा– नागबेली, कुङ्किल– घुम्ती, छ्याल्हाम्पा– सहयात्री, दो– मेसो, मायुङ– माइती, नाम– पेशा, छोङ्नाम– व्यवसाय, ग्यागारलिङ– भारत, फिह्युल– विदेश, दानः– आधार, ख्योल्बा– गल्ती, ङोसेबा– पहिचान÷परिचय, ग्युइसेर– शिक्षा, लोसोक लोसोक– लुखुर लुखुर)

दोःबा : यकिना अगाध